Gaiplik kararı, ölüm tehlikesi içinde kaybolmuş ya da kendisinden uzun bir süre haber alınamayan; ölme olasılığı yüksek olan kişilerin; mahkeme kararı ile hukuki olarak kişiliğine son verilmesine denir. Gaipliğe kendiliğinden karar verilemez. Ölüm tehlikesi içinde kaybolan kişinin, kaybolmasından itibaren 1 yıl geçtikten sonra ilgililerin mahkemeye başvurabilir. Uzun zamandan beri haber alınamayan hallerde son haber alma tarihinden itibaren, 5 yıl geçtikten sonra ilgililer mahkemeye başvurulması gerekir.
Türkiyedeki son yerleşim yeri sulh mahkemesinde görülen çekişmesiz yargı işidir. 6 ay arayla iki kez ilan verilmeden gaiplik kararı verilememektedir. Geriye dönük etkili bir karardır. Yani kişinin kaybolduğu günden itibaren hüküm ve sonuçlarını doğurmaktadır.
Gaiplik kararı ile evlilik kendiliğinden sona ermez. Gaibin eşi ya gaiplik davasıyla birlikte ya da gaibin eşinin ayrıca açacağı bir dava ile evliliğin feshi gerçekleşir. Evlilik feshedilmediği müddetçe; bu evlilik hukuken devam ediyor kabul edildiğinden sağ kalan eş bir çocuk dünyaya getirirse; bu çocuğun babası karine olarak hala koca olan gaip olan eş sayılır. Evlilik feshedilirse de evliliğin sona ermesinden itibaren; 300 gün içinde doğan çocukların eski eşin baba sayılacağı babalık karinesi için 300 günlük süre, ölüm tehlikesi içinde kaybolma ya da son haber alma tarihinden itibaren işlemeye başlamaktadır.
Gaiplik Kararının Verilmesi
Gaiplik kararının verilmesiyle birlikte gaibin mirası kendiliğinden açılmaktadır. Fakat gaibin mirası teminat karşılığında mirasçılara teslim edilmektedir. Teminat; ölüm tehlikesi içinde kaybolma halinde tereke mallarının tesliminden itibaren 5 yıl için, uzun süreden beri haber alınamama hali için son haber alma tarihinden itibaren 15 yıl ve her halde gaibin 100 yaşına varmasına kadar gösterilir.
Gaip ortaya çıkarsa herhangi bir süre olmadan mallarını isteme hakkı vardır. Mirasçı iyi niyetli ise elinde kalanı verir.
Üstün dereceli mirasçılar çıkarsa, terekeyi elinde bulunduranlar iyi niyetli iseler; üstün hak sahiplerine karşı geri verme yükümlülükleri miras sebebiyle istihkak davasının bağlı olduğu zamanaşımına tabidir. İyi niyetli (zilyede) kullanana karşı miras sebebiyle (istihkak) geri alım davasının zamanaşımı süresi; davacının hakkının tercih edilecek üstün bir hak olduğunu ve davalının zilyet bulunduğunu öğrendiği günden itibaren; bir yıl ve her halde mirasbırakanın ölümünden veya vasiyetnamenin açılmasından itibaren 10 yıldır.
Karaçanta Avukatlık ve Hukuk Bürosu – izmir avukat
Boşanma ve aile hukuku, ağırlıklı olarak çalışma alanlarımız arasındadır. İzmir’de boşanma davalarına baktığımız ve edindiğimiz tecrübeyi güncel hukuki mevzuatla birleştirerek boşanma öncesinde statünüzün / haklarınızın belirlenmesi ile dava sırasında en iyi şekilde temsil edilmeniz hususunda gerekli hukuki desteği vermekteyiz. izmir aile hukuku avukatı arayışınızda, boşanma ve aile hukuku ile ilgili olarak, internet sitemiz ve avukat@karacanta.av.tr e-posta adreslerimiz üzerinden avukatlarımıza soru yöneltip, dava süreci, hukuki statünüz, haklarınız ile dava ücret ve masrafları konusunda ücretsiz ön bilgi alabilirsiniz. “gaiplik” konusunda hukuki destek almak ve uzman avukat arayışlarınızda bizimle iletişime geçebilirsiniz.