intifa hakkı nedir, başkasına ait bir eşya veya malvarlığı üzerinde, belirli bir kişiye tam yararlanma imkanı tanıyan bir irtifak hakkıdır. Hakkı olan gayrimenkulün maliki, eşyanın veya hakkın öz değeri kendisinindir. Ancak bunlardan elde edilecek yararları belirli bir kişiye tahsis edilmiştir. Hak sahibi, intifa konusu olan şeyi satamaz ancak ondan yararlanma hakkı vardır.
İntifa Hakkı Nasıl Kurulur?
- Sözleşme ile kurulan ,
- Mahkeme kararı ile kurulan,
- Kanuni intifa hakkı,
olmak üzere üç şekilde karşımıza çıkmaktadır.
1-) Sözleşme İle Kurulan İntifa Hakkı
Taşınmazlar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenip, tapuya tescili ile tesis edilmektedir. İntifa hakkı tapuya tescil ile doğmaktadır. Bir taşınmaz maliki nasıl ki taşınmazını satabiliyorsa bir üçüncü kişi yararına intifa hakkı da tesis edebilmektedir. Bu üçüncü kişi gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olmaktadır.
Uygulamada genellikle bir taşınmazın tamamına (kuru mülkiyeti ve intifa hakkına) sahip olan kimse intifa hakkını üzerinde tutarak kuru mülkiyetinin satışını yapmakta bu yolla intifa hakkının tapu kütüğüne tescili zorunluluğu doğmaktadır. Örneğin, baba taşınmazının intifa hakkını üzerinde tutarak kuru mülkiyetini çocuklarına bağışlamakta veya satmaktadır. Bu durumun tersi de mümkündür. Başka bir deyişle, malikin kuru mülkiyeti kendi üzerinde tutarak başkası lehine intifa hakkı tesis etmesi de mümkündür.
2-)Kanuni İntifa Hakkı
Kanuni intifa hakkı, kanunda öngörülen intifa hakkıdır. İntifa hakkının doğması ancak tapu kütüğüne tescil ile olur demiştik ancak bu durumun bir istisnası kanuni intifa hakkıdır. Taşınmaz üzerindeki kanuni intifa hakkı, tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, bu durumu bilenlere karşı ileri sürme hakkı vardır. Buna karşılık tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürme hakkı vardır. Kanundan doğan intifa hakları şu şekildedir:
- Mirasta sağ kalan eşin intifa hakkı (23 Kasım 1990 tarih 3678 sayılı Kanunla Medeni Kanun’da yapılan değişiklikle sağ kalan eşin mirastan gelen intifa hakkı kaldırılmıştır. Dolayısıyla, ancak 23 Kasım 1990 tarihinden önceki ölümlerde, ölüm tarihindeki yürürlükte olan mevzuat uygulanacağından sağ kalan eşin intifa hakkını seçmesi mümkündür.)
- Ana babanın velayetleri altındaki küçüğün malları üzerindeki intifa hakkı
- Eşlerin birbirinin malları üzerindeki intifa hakkı
3-) Mahkeme Kararıyla Kurulan İntifa Hakkı
İntifa hakkının konusu taşınmaz ise, intifa hakkının kurulmasına ilişkin sözleşmenin resmi şekilde yapılmasına bağlıdır. Malikin tescil talebinden kaçınması halinde, alacaklı intifa hakkının yargısal tesisini sağlama hakkı vardır. Mahkeme kararı ile birlikte intifa hakkı tescilsiz olarak doğar bu tescilsiz kazanıma bir örnektir. Önemli nokta şudur ki, mahkeme kararına istinaden kurulacak intifa haklarında kesinleşmiş mahkeme kararı aranmaktadır.
İntifa Hakkı Nasıl Sona Erer?
İntifa hakkının sona ermesi tıpkı kurulmasında olduğu gibi çeşitlilik gösterir. Taşınmaz üzerinde tahsis edilen intifa hakkının sona ermesi için birden fazla neden bulunmaktadır. Bunlar;
- İntifa hakkı bir süre ile sınırlı olarak kurulmuş ise sürenin dolması veya hakkının feragati
- Ölüm veya kişiliğin sona ermesi (Tüzel kişiliğin sona ermesi, gaiplik vs.)
- Terkin
- Yüklü taşınmazın tamamen yok olması
- Taşınmazın kamulaştırılması
- Taşınmazın cebri icra yoluyla satılması
- Mahkeme kararı
olarak sıralayabiliriz.
Karaçanta Avukatlık ve Hukuk Bürosu – izmir avukat
Gayrimenkul hukuku, ağırlıklı olarak çalışma alanlarımız arasındadır. İzmir’de gayrimenkul davalarına bakmaktayız. Tecrübemizi güncel hukuki mevzuatla birleştirerek dava öncesinde statünüzün / haklarınızın belirlenmesiyle davanıza bakmaktayız. Davanızda en iyi şekilde temsil edilmeniz hususunda gerekli hukuki desteği vermekteyiz. izmir gayrimenkul avukatı arayışınızda; gayrimenkul hukuku ile ilgili olarak, internet sitemiz ve avukat@karacanta.av.tr e-posta adreslerimiz üzerinden avukatlarımıza soru yöneltip, gayrimenkul süreci, hukuki statünüz, haklarınız ile dava ücret ve masrafları konusunda ücretsiz ön bilgi alabilirsiniz. “intifa hakkı nedir” konusunda hukuki destek almak ve avukat arayışlarınızda bizimle iletişime geçebilirsiniz.